Allereerst feliciteer ik u namens de LCR hartelijk met uw benoeming in het kabinet Rutte IV en ik wens u veel succes toe bij de uitoefening van uw bijzondere ambt. Het is goed om te zien dat op cruciale posten binnen het kabinet – financiën, sociale zaken en werkgelegenheid – drie deskundige vrouwen zijn benoemd. Ik zeg het maar meteen: ik hoop daarmee op een beleid dat uitgaat van een socialer mensbeeld. De mens is immers allereerst een sociaal wezen, is niet alleen op zoek naar eigen gewin en maximale bevrediging van de eigen economische behoeften. Iedereen wil verbinding maken, sociale contacten leggen, zingeving zoeken en van waarde zijn voor zijn of haar medemens.
Omdat u samen aan het roer staat op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil ik u alvast kennis laten maken met de Landelijke Cliëntenraad (LCR). Wijzijn úw cliëntenraad. We vertegenwoordigen mensen die afhankelijk zijn van de sociale zekerheid: dat zijn ongeveer 7 miljoen mensen met een uitkering. De LCR streeft naar bestaanszekerheid voor iederéén.
Wij zorgen ervoor dat de ervaringen van burgers u bereiken. In het leven van een mens kan de hulp van de overheid tijdelijk of voor langere tijd nodig zijn. Denk aan oorzaken als ziekte, werkloosheid of het overlijden van een partner of ouder. Of aan een lichamelijke of psychische (aangeboren) beperking waardoor iemand niet in staat is om fulltime te werken: de dagelijkse verzorging is vaak al meer dan een parttime baan.
Al deze mensen hebben een fatsoenlijk inkomen nodig om niet (nog) verder in de problemen te raken. Niets is zo funest als steeds maar weer proberen uit de schulden te blijven of er niet verder in te raken. Het veroorzaakt stress waar mensen van wakker liggen tot – zo mogelijk –nóg minder in staat zijn. Al deze situaties hebben effect op heel veel terreinen: kwaliteit van leven, gezondheid, relaties en ook op het gezin. Het gaat ons als LCR daarom niet alleen om ervaringen binnen de sociale zekerheid, maar ook op andere leefgebieden. Mensen zijn nu eenmaal niet deelbaar en de overheid komt hen vaak in verschillende rollen tegen.
U begrijpt: de mensen voor wie de LCR staat, hebben dagelijks met een veelheid aan problemen te maken en daar maken wij ons druk om. De druk en de ellende die zij ervaren in hun leven door een tekort aan bestaanszekerheid is vaak onbeschrijflijk. En toch proberen we juist dat over te brengen aan de tekentafels van politici, ministers en beleidsmakers: de schaamte, de pijn en de moedeloosheid, maar ook de strijdbaarheid van mensen.
Ik was oprecht opgelucht om te lezen dat dit kabinet werk wil maken van bestaanszekerheid en alles op alles wil zetten om het beschadigde vertrouwen in de overheid te herstellen. Het coalitieakkoord biedt mooie aanknopingspunten maar eerlijk is eerlijk: ik wacht eerst de uitwerking af voordat ik ga juichen.
Wat zou het mooi zijn als uw inzet in de komende drie jaar resulteert in voldoende liquiditeit voor alle burgers en een einde maakt aan uitzichtloosheid en geldzorgen. Ik hoop op een publieke dienstverlening meteen hart, door een overheid die met de burger in gesprek gaat. Zodat dienstverlening continu kan worden aangepast en verbeterd. U begrijpt dat ik dus ook blij was te lezen dat professionals, zowel in beleid als in uitvoering, meer ruimte moeten krijgen. Zij snakken hiernaar, kan ik u vertellen. Zij hebben zich in het verleden te vaak laten wegsturen met onmogelijke politieke opdrachten. Om bewindspersonen niet voor het hoofd te stoten en uit angst om keihard afgerekend te worden hebben zij in het verleden vaak te weinig ruimte gekregen om het juiste voorburgers te doen.
Wij hopen op een breed politiek begrip voor de andere manier van werken die het coalitieakkoord voorstelt. Het moet eens afgelopen zijn met de afrekencultuur waarbij bewindslieden steeds het strafbankje in moeten als er iéts mis is gegaan. Fouten maken mag, er van leren moét, zodat we er allemaal beter van worden.
Ik schrijf u deze brief ook omdat ik u, namens de LCR, wat wil bieden. Wij voelen ons verantwoordelijk om een bijdrage te leveren aan de oplossing voor de problemen van burgers. Wij zijn u graag van dienst met onze expertise. De LCR heeft een groot netwerk. Met een heel klein team weten we toch wat er leeft bij de burger, hoe wetgeving, beleid en uitvoering uitpakken en ook hoe op een opbouwende manier het gesprek gevoerd kan worden.Zo kunnen wij een brug slaan tussen die belevingswereld en uw systeemwereld.
Wij voeren op uw verzoek cliëntentoetsen uit, nemen deel aan onderzoeken en de vele initiatieven die op dit moment vanuit het ministerie lopen om de Participatiewet socialer te maken. Maar we doen meer. We laten van ons horen als wij denken dat dat nodig is. Dat hebben we gedaan met het manifest over de Participatiewet, het onderzoek verrekening van inkomsten, signalen over coronamaatregelen, het meldpunt WIA en bijvoorbeeld de OTN-kwestie over ‘vergeten’ IVA-dossiers in Groningen.
Wij zijn graag uw gesprekspartner, maar uiteraard ook een luis in de pels als dat nodig is.
Nogmaals van harte, veel succes de komende tijd en we hopen u graag binnenkort te ontmoeten.
Amma Asante
Voorzitter LCR
Jouw stem helpt om aandacht te krijgen. Dus zorg dat iedereen die kan horen.